Meteoroloji Mühendisleri Odası: Dubai’yi neden sel aldı

KTMMOB’ye bağlı Meteoroloji Mühendisleri Odası’nın Dubai’de yaşanan seller ile ilgili açıklama yaptı

Odanın yaptığı açıklama şöyle:

DUBAİ’Yİ NEDEN SEL ALDI?

Geçtiğimiz hafta en zengin şehirler arasında bulunan Dubai’de şiddetli yağışlar sonucunda seller oluştuğunu medyadan izledik.  Hatta zengin oldukları için Suni Yağmur çalışmaları, bulut tohumlama yöntemiyle yağış artırımı yapılması sonucu aşırı yağışların oluştuğu, bir bakıma bol keseden tohumlama yapıldığı yönünde haberler gördük.

Görsellerle desteklenen haberlerde Suni Yağmur dedikleri bulut tohumlamanın çeşitli yöntemlerine yer verilmiştir. Sonuçta da o güzelim zengin şehrin yollarını seller almış, ulaşım etkilenmiş ve zarar oluşmuştur. Yağışın gece başlamış olması olası can kaybı riskini azaltmıştır.

Her şeyden önce şunu söylemek gerekiyor ki, genel anlamda “Hava Modifikasyonu” olarak anılan havaya müdahale işlemleri vardır ve yeni değildir. Ancak, Suni Yağmur demek yanlıştır. Çünkü gerekli şartların çoğu, en başta uygun bulut olmadan örneğin, bulut tohumlamanın mümkün olmayacağı bilinmelidir. Tohumlama sonucunda yağışın yüzde yüz artacağını söylemek de doğru olmayacaktır.

Genel anlamda bulut tohumlama sonucunda elde edilen tahrik edilmiş yağış, olası yağışın yüzde yirmisine kadar artış gösterebilmektedir.  Bulutun içine; havadan uçakla veya roketatar gibi başka bir yöntemle, veya yerden özel bir jeneratör vasıtasıyla gümüş iyodür, kuru buz v.s. atılır.

Birçok ülkede bulut tohumlama işlemleri kendi geliştirdikleri usul ve yöntemle halen gerçekleştirilmektedir.  Hava Modifikasyonu, her ülkenin kendi ihtiyaç ve şartlarına göre çeşitlilik göstermektedir. Örneğin; Belgrad’da Meteoroloji Hidrometeoroloji birimi, “Dolu’yu Önlemek” için özel roketatarlar vasıtasıyla doluyu oluşturan Kümülonimbüs bulutunu yıllar öncesinden tohumlamaktadır. Bu işin öncülüğünü de ektikleri mısır ürününe zarardan yakınan Çiftçiler Birliği yapmaktadır. Çeyrek asır kadar önce bulut tohumlama işlemi ülkemizde (K.K.T.C) de denenmiştir.

Mütevazi bir bütçe ile yapılan bu çalışma sonucunda hiçbir zarar görülmemiş ve düşünülmemiştir.  Bundan dolayı da uzman kişilerin öncülüğünde yapılacak bulut tohumlama işleminin sonunda zarar düşünülmemelidir.

Sonuç olarak, Dubai ve civarında 15 Nisan 2024 saat 23.00 civarında başladığı görülen ve yaklaşık 24 saat süren yağış tamamen beklenen, doğal şartlardan oluşan yağıştır. Bulut tohumlama olsa bile ( ki olmadığı düşünülüyor) bu miktarın en çok yüzde yirmisini oluşturduğu görülmektedir.

KTMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odası olarak, yıllardır Küresel Isınma’dan bahsederken şehir planlamasında meteorolojik parametreler yanında, mikroklimatolojik değerlere, ısı adalarına ve dolayısıyla kararsız yağışlara hep dikkati çekerek, daha planlama aşamasında Meteoroloji ve Mühendisliğinden yararlanılması gerektiğini anlatmaya çalıştık. Kuraklık ile Selleri birlikte yaşayacağımız bir döneme girmeye hazır olmamız gerektiğini söyledik.

Yıllardır anlatamadığımızı Dubai Seli anlatmış oldu. Su’ya yön vermek para ile değil, boru ile değil, akıl ile ilim ile hem de planlama esnasında mümkün. Unutulmamalıdır ki Topoğrafya’yı Su Çizer, son söz onundur.

Çocuklarımıza güzel bir iklim, güzel bir gelecek bırakmak dileklerimizle,

KTMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odası

…