Kömür, petrol ve doğal gaz kullanımının neden olduğu iklim değişikliği, küresel ölçekte gece sıcaklıklarının artmasına yol açarken, aşırı sıcaklar ve buna bağlı uyku bozuklukları halk sağlığı üzerinde ciddi etkiler oluşturuyor.
Uluslararası araştırma kuruluşu Climate Central’ın bilim insanları, iklim değişikliğinin dünyada gece sıcaklıklarını nasıl artırdığını, 2014-2023 arasında her yıl kaç kişinin yüksek gece sıcaklıklarından etkilendiğini ve sağlık sorunlarıyla karşılaştığını analiz etti.
Buna göre, yılda yaklaşık 2,4 milyar insan iklim değişikliği nedeniyle minimum sıcaklıkların 25 derecenin üzerinde olduğu en az iki hafta yaşıyor. Gece sıcaklıklarının giderek daha fazla şekilde konforlu ve güvenli seviyelerin üzerine çıkmasıyla, sağlık uzmanları, iklim değişikliği kaynaklı uyku yoksunluğu, akut ve kronik hastalıklar ve ruh sağlığı sorunları konusunda uyarıyor.
Analize göre, yüksek gece sıcaklıkları vücudun soğumasını ve gündüz sıcağından kurtulmasını engellediği için özellikle tehlike oluşturuyor. Bu durum felç, diğer kardiyovasküler rahatsızlıklar ve ölüm riskini artırırken, sıcak geceler aynı zamanda uyku kalitesini ve süresini de düşürüyor. Yine de bu da fiziksel ve zihinsel sağlık, bilişsel işlevsellik ve çocukların beyin gelişimi ve öğrenmesi üzerinde çok çeşitli olumsuz etkilere yol açıyor.
Kısa ve kalitesiz uykunun yaşam süresini kısaltma, kaza ve yaralanma risklerini artırma ihtimali de bulunuyor.
Yüksek gece sıcaklıklarının etkileri ülkeler arasında ve içinde farklılık gösterirken, konut kalitesi ve klimaya erişimdeki farklılıklar nedeniyle düşük gelirli gruplar sıcaklıklardan orantısız şekilde etkileniyor.
“Uyku, refahın kritik bir bileşenidir ve korunmalı”
Climate Central İklim Etkileri Araştırma Görevlisi Michelle Young, dünyanın birçok bölgesinde iklim değişikliklerinin gece sıcaklıklarının artmasına yol açtığını belirterek, şu değerlendirmede bulundu:
“Son on yılda iklim değişikliği nedeniyle 2,4 milyar insanın yılda en az 2 hafta daha 25 derecenin üzerinde geceler yaşadığını görüyoruz. Bu bulgular, iklimin neden olduğu gece sıcağı, uyku yoksunluğu ve beraberinde gelen fiziksel ve ruhsal sağlık etkileri nedeniyle bozulan pek çok yaşamla birlikte, ısınan bir dünyanın insan üzerindeki etkilerini bir kez daha gösteriyor. Bu yılın kayıtlara geçen en sıcak yıl olacağı düşünüldüğünde, küresel sıcaklıkların daha da artmasını önlemek için petrol, kömür ve gaz gibi fosil yakıtların yakılmasını durdurmak ve ormanları korumak hiç bu kadar önemli olmamıştı.”
ABD merkezli Laureate Beyin Araştırmaları Enstitüsünde Çevresel Ruh Sağlığından Sorumlu Baş Bilim İnsanı Nick Obradovich, bilimsel araştırmaların daha yüksek gece sıcaklıklarının uykuya zarar verdiğini ortaya koyduğunu dile getirdi.
Dünya genelinde iklim değişikliği nedeniyle giderek daha sıcak geceler yaşandığının altını çizen Obradovich, “Geceleri ısının bu şekilde yükselmesi, buna bağlı uyku kaybıyla birlikte, bir dizi fiziksel ve ruhsal sağlık riskini de beraberinde getiriyor. Düşük gelirli insanlar ve yaşlılar gibi bazı demografik gruplar özellikle daha kötü etkileniyor. Uyku, refahın kritik bir bileşenidir ve bunu korumak için insanların daha sıcak gece sıcaklıklarına uyum sağlamalarına yardımcı olurken, gelecekte bu sıcaklıkların zaman içinde artma derecesini azaltmaya çalışmamız gerekecek.” ifadelerini kullandı.
