Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Gazze’de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski savunma bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. Mahkemenin açıklamasına göre, suçlamalar arasında cinayet, zulüm ve diğer insanlık dışı eylemler bulunuyor.
Peki Netanyahu hakkında yakalama kararı çıkarılmasına Avrupa ve dünyadan nasıl tepkiler geldi? Hangi ülkeler kararı kınadı, hangileri destekledi? Akıllardaki en önemli soru ise şu oldu: hangi ülkeler sınırlarına adım atması halinde UCM’nin kararını yerine getirerek Netanyahu’yu tutuklayacak?
İSRAİL: NETAHYAHU BASKIYA BOYUN EĞMEYECEK
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yaov Gallant için tutuklama emri çıkardı.
Mahkemenin kararını “saçma ve antisemitik” bulan İsrail Başbakanlık Ofisi, Netanyahu baskıya boyun eğmeyecek, vazgeçmeyecek ve İsrail tüm savaş hedeflerine ulaşana dek geri adım atmayacak.” açıklamasında bulundu.
İSRAİL HÜKÜMETİ KARARA ÖFKELİ
İsrailli siyasetçiler de UCM’nin Netanyahu ve Gallant için tutuklama emri çıkarma kararını kınadı.
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, tutuklama emirlerinin ardından “Adalet için karanlık bir gün. İnsanlık için karanlık bir gün.” açıklaması yaptı.
Yaov Gallant’ın yerine atanan yeni İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz ise, “Tutuklama emirleri, tamamen antisemitizmle kararmış, uluslararası adalet sistemini eşi benzeri görülmemiş bir şekilde aşağı çeken ahlaki bir utançtır.” dedi.
HAMAS: FİLİSTİN DAVASININ YARARINA
İsrail’in bir yılı aşkın süredir yok etmeye yemin ettiği Hamas’tan da açıklma gecikmedi.
Filistinli grup, Netanyahu ve Gallant için çıkarılan tutuklama kararlarını memnuniyetle karşılayarak UCM’yi, tüm İsrailli liderlerin hesap verebilirliğini genişletmeye çağırdı.
Üst düzey Hamas yetkilisi İzzeddin El-Rişk ise, Netanyahu ve Gallant hakkında yakalama emri çıkarılmasının, “Filistin davasının yararına olduğunu” söyledi.
BAKAN FİDAN: ADALETİN TECELLİSİ BAKIMINDAN UMUT VERİCİ
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, X sosyal medya hesabından UCM’nin İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Gallant hakkındaki tutuklama emrine ilişkin paylaşım yaptı.
Fidan, “Uluslararası Ceza Mahkemesinin Netanyahu ve Gallant hakkında açıkladığı tutuklama emri, adaletin tecellisi bakımından umut vericidir.” ifadesini kullandı.
Söz konusu kararın, Filistinlilere soykırım uygulayan İsrailli yetkililerin adalet önüne getirilmesi bakımından “son derece önemli bir adım” olduğunu vurgulayan Fidan, “Uluslararası hukukun bütün kurum ve kurallarıyla, soykırımı cezalandırmak üzere hayata geçmesi için çalışmaya devam edeceğiz.” ifadelerine yer verdi.
BEYAZ SARAY: ABD KARARI TEMELDEN REDDEDİYOR
Beyaz Saray, Netanyahu ve Gallant hakkında tutuklama emri çıkarmasına tepki gösterdi.
Bir Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü, UCM’nin kararını reddettiklerini belirtti.
ABD’li sözcü, “ABD, Mahkemenin İsrailli üst düzey yetkililere tutuklama emri çıkarma kararını temelden reddediyor.” ifadesini kullandı.
GAZZELİ SİVİLLER EMRİN UYGULANACAĞINA İNANMIYOR
Gazze’nin merkezindeki Deyr el-Balah’tan bildiren El Cezire muhabiri Hani Mahmud, bölge sakinlerinin karar hakkında şüpheci olduğunu söyledi.
Amerikan desteğinin halkı korkuttuğunu vurgulayan Mahmud, “Biraz şüpheyle karşılanıyor… İsrail’e sarsılmaz Amerikan desteğini biliyoruz. İnsanlar bu tutuklama emrinin sonucundan şüpheleniyorlar ve ABD yönetiminin, ister mevcut yönetim olsun, ister İsrailli yetkililere destek sözü veren gelecek yönetim olsun, karara itiraz edebileceğini düşünüyorlar.” ifadelerini kullandı.
AVRUPA BİRLİĞİ: ÜYE ÜLKELER KARARI UYGULAMAKLA YÜKÜMLÜ
Dış Politika Şefi Josep Borrell, UCM’nin tutuklama emirlerinin siyasi olmadığını, saygı gösterilmesi ve uygulanması gerektiğini söyledi.
Borrell, “Bu karar bağlayıcı bir karardır ve mahkemenin tüm taraf devletleri, Avrupa Birliği’nin tüm üyeleri de dahil olmak üzere, bu mahkeme kararını uygulamakla yükümlüdür.” dedi.
KANADA: HERKESİN KARARA UYMASI ÇOK ÖNEMLİ
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, “Herkesin uluslararası hukuka uyması gerçekten önemli” ifadelerini kullandı.
Başbakan, Kanada’nın uluslararası mahkemelerin kararlarına uyacağını sözlerine ekledi.
HOLLANDA: GEREKSİZ TEMASLARDA BULUNMAYACAĞIZ
Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, ülkesinin “UCM’nin bağımsızlığına saygı duyduğunu” belirtti.
Veldkamp, “Gerekli olmayan temaslara girmeyeceğiz ve tutuklama emirlerine göre hareket edeceğiz.” ifadelerini kullandı.
FRANSA: YASAL OLARAK KARMAŞIK
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Christophe Lemoine, Fransa’nın “UCM’nin tüzüğüne uygun hareket edeceğini” söyledi.
Ancak Lemoine, Netanyahu’nun ülkeyi ziyaret etmesi halinde Fransa’nın onu tutuklayıp tutuklamayacağını belirtmedi ve bunun “yasal olarak karmaşık” olduğunu söyledi.
İRLANDA: SON DERECE ÖNEMLİ BİR ADIM
İrlanda Başbakanı Simon Harris, bunun “son derece önemli bir adım” olduğunu söyledi.
İrlanda’nın UCM’nin kararına saygı duyduğu ve hayati önem taşıyan kararların uygulanmasında kendisine yardımcı olabilecek konumda olan herkesin bunu “acil bir şekilde” yapması gerektiği belirtildi.
İTALYA: MÜTTEFİKLERLE BERABER KARAR VERECEĞİZ
İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, Roma’nın müttefiklerle birlikte kararı nasıl yorumlayacaklarını ve birlikte nasıl hareket edeceklerini değerlendireceğini söyledi.
Tajani, “UCM’yi destekliyoruz… mahkeme siyasi bir rol değil, yasal bir rol oynamalı” diye ekledi.
MACARİSTAN: KARAR KABUL EDİLEMEZ
Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, UCM kararını kınayarak, “utanç verici ve saçma” olarak nitelendirdi.
Cumhurbaşkanlığı sözcüsü Zoltan Kovacs ise X sosyal medya platformunda, “Bu karar, saldırıya uğrayan bir ülkenin liderlerini, saldırıdan sorumlu örgütün liderleriyle bir tutarak uluslararası yargıyı utandırıyor. Böyle bir karar kabul edilemez.” yazdı.
İNGİLTERE KARARI UYGULAYACAK MI?
İngiltere Başbakanı Keir Starmer’ın sözcüsü, İngiltere’nin UCM’nin bağımsızlığına saygı duyduğunu söyledi.
Ancak İngiltere’nin tutuklama emirlerini destekleyip desteklemeyeceği konusunda bir açıklama yapılmadı.
AVUSTURYA: ANLAŞILMAZ VE GÜLÜNÇ
Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg, tutuklama emrini anlaşılmaz ve gülünç olarak niteledi.
Ancak Schallenberg’in ofisi ayrıca, Roma Tüzüğü’ne taraf olan Avusturya’nın, UCM tutuklama emirlerini uygulamakla yükümlü olduğunu belirtti.
