İklim değişikliğinin etkilerini özel yaşamımızdan iş yaşamımıza kadar küresel bir ölçekte deneyimlerken en önemli etki yaratacak eylemlerin başında geri dönüşüm geliyor.
NEDEN PLASTİK?
Geri dönüşüm söz konusu olduğunda son yıllarda karşımıza sıkça plastik çıkıyor. Peki birçok maddenin içinde plastiğin bu konuda öne çıkması hangi nedenlerden kaynaklı diye merak etmeden duramıyor insan.
Cumhuriyet Gazetesai’nden Ayça Ceylan’ın haberine göre; Şu ana kadar dünyada 7 milyar ton civarı plastik atık üretildi ve yılda yaklaşık 400 milyon ton plastik atık üretimi halen devam ediyor. Üretilen tüm plastiğin yaklaşık yüzde 36’sı ambalaj üretiminde kullanılıyor ve bunun yüzde 85’i çöplüklere atılıyor. Okyanuslarda 75 ile 199 milyon ton arasında plastik atık bulunuyor.
İNSAN SAĞLIĞI DA TEHLİKEDE
Okyanuslara karışan bu plastikler her yıl ortalama 1 milyon deniz canlısının ölümüne neden oluyor. Çoğu plastik ürün tamamen yok olmuyor. Yalnızca daha küçük parçalara ayrılıyor. Mikroplastik ismi verilen bu küçük plastik parçacıkların solunum ve emilim yoluyla insan bedenine girdiği ve organlarda biriktiği kanıtlanmıştır. Mikroplastiklere insan akciğerlerinde, karaciğerlerinde, dalağında ve böbreklerinde rastlanmıştır.
Plastik atıkların yaklaşık üçte ikisi, beş yıldan daha kısa kullanım ömrüne sahip plastiklerden geliyor. Tek kullanımlık plastik poşet, bardak, tabak, çatal, şişe gibi ürünlerden uzak durmanın önemine her zaman dikkat çekmek gerekli. Cam ve metalden farklı olarak plastik, kalitesi düşmeden tekrar tekrar geri dönüştürülen bir malzeme olmamasına karşın insan ve gezegen sağlığı söz konusu olunca farkındalık seviyesi artması gereken bir geri dönüşüm malzemesi.
PLASTİK NASIL İCAT EDİLDİ?
1869’da ilk sentetik plastik olan “selüloit” John Wesley Hyatt tarafından bilardo toplarının fildişinden yapılmasına karşın bir çözüm aranırken keşfedildi. Böylelikle fil ve kaplumbağa avcılığı da azalacaktı. Leo Baekeland ise ilk tam sentetik plastik olan “bakalit”i elektrik yalıtkanı olarak kullanılan doğal madde yerine sentetik bir madde ararken 1907’de icat etti. Geçmişine bakınca varoluş ölçüsünde çok genç olan bir malzeme olmasına karşın zararları ortada.
CAM
Kum ve kireç taşı gibi yaygın maddelerden üretilen cam geri dönüşümü en ucuz ve en verimli malzemelerden biridir. Geri dönüştürülmüş malzemelerden cam ürünleri üretmek, hammaddeden cam üretmekten daha ucuzdur.
ALÜMİNYUM
Alüminyum birçok malzemeye göre çok daha az enerjiye ihtiyaç duyarak sonsuza kadar geri dönüştürülebilmesine rağmen, her yıl 7 milyon ton alüminyum geri dönüştürülmüyor.
KÂĞIT
Kâğıt, geri dönüştürülmek üzere toplanan malzemelerin ağırlıkça yarısını oluşturur ve en çok geri dönüştürülen malzemelerden biridir. Geri dönüştürülen her 1000 ton kâğıt 13 ağacın yaşamına devam etmesini sağlıyor.
